Vanaf onze vakantiebestemming, Hof van Saksen planden we van allerlei uitjes om te gaan doen in de dagen dat we er waren. Buiten ontspannen in het luxe huisje waar we zaten, zochten we ontspanning. Dit door kennis te maken met de omgeving. Drenthe heeft behoorlijk wat te bieden. Buiten natuurparken waar je heerlijk doorheen kunt banjeren. Op onze tiplijst stond zo Veenhuizen. Een dorp wat zelfs gebouwen op de befaamde UNESCO-wereld erfgoed lijst heeft staan.
Veenhuizen, het zij me in eerste instantie niet direct iets, tot we getipt werden. Er is een gevangenis en er is een gevangenis museum. Het museum bezoeken is een serieuze optie en lijkt op voorhand vooral een interessant uitje te gaan worden. Leuk is een wat vreemde benaming van een bezoek aan een gevangenis. We rijden naar Veenhuizen en onderweg valt me een ding al op. Op bijna alle panden in het dorp staat een tekst. Hoe verder we komen, hoe meer we er zien. Er is een theater, er zit een brouwerij welke Maallust heet. We rijden via onze navigatie naar de aangewezen locatie en parkeren de oude op deze wat troosteloos aandoende dag.
Al jaren speel ik mee in de VriendenLoterij, maar van mijn pasje, komt nog niet zo vaak van pas. Deze dag wel. Met 2 vipkaarten, krijgen we gratis toegang tot het museum. Wel boeken we op aanraden van de medewerkster een tripje met de bus door het dorp van 12:00 uur en gaan om 13:45 uur met een rondleiding mee. We lopen naar binnen en mogen gelijk ‘stemmen’. Dit door op een knop te drukken of je het met de stelling eens bent. Een gevangenis is net een hotel. De verdeling van de antwoorden is geen eens zo heel verschillend. Vreemde gedachten eigenlijk. Gevangen klinkt namelijk anders dan vrij.
De historie van deze plek wordt op een goede en doordachte en veelal interactieve wijze weergegeven. Van oorsprong is het geen gevangenis maar een werkgesticht voor (wees)kinderen, landlopers en andere personen die geen huis meer hadden. Het is opgericht door mensen van de Maatschappij van weldadigheid en werd Holldans Siberië genoemd. Later werd het een gevangenis. Daarbij word stil gestaan op strafwijzen van mensen vanaf 1600 tot en met vandaag de dag. Voor kinderen word dit speelser weergegeven. De schandpaal, kookpot, de galg tot aan diverse gevangenissen, ze komen allen in beeld. We hebben lang nog niet alles gezien als e naar de bus moeten lopen.
De bus zal buiten voor het gebouw starten en ons rondleiden door Veenhuizen. Er staan, veelal mensen ouder dan ons, te wachten en er zijn er die zich afvragen of ze goed staan. Er is maar 1 bushalte en 1 opstapplaat, maar je hebt altijd van die ontegenzettelijk ‘zekere’ types. Even later komt de bus aan en Stef en Jan heten ons welkom. Zoals vaker bij musea, het valt of staat met bereidheid en passie van vrijwilligers. Stef rijdt, Jan verteld van alles over het dorp, de huizen en hun spreuken. Er wordt tevens verteld dat er geen foto’s mogen gemaakt worden van mensen, omdat er diverse ‘gevangenen’ tussen kunnen zitten en het raar zou zijn deze op facebook tegen te komen. Veenhuizen is een ‘gemaakt’ dorp, wat opvalt door de duidelijk kavels her en der. De meeste mensen die er wonen, werken in de gevangenis. Als we terugkeren krijgen de vrijwilligers hun wel verdiende applaus. Wij hebben mooi 3 kwartier de tijd om te gaan lunchen, want om 13:45uur start er een rondleiding naar de voormalige Penitentiaire Inrichting.
De lunch is niet zo heel lekker, als ik eerlijk ben. De producten zijn vers, maar het oerbrood is iets minder van smaak. Ach ja, so bei t. Mijn partners kip-pesto wrap smaakt overigens wel heerlijk. Het is verder vrij rustig in deze cafetaria annex lunchruimte. Welke eveneens gebruikt kan worden door derden. Het regent buiten als we naar de rondleiding lopen. Dit klinkt wellicht wat vreemder, maar goed we moeten naar een verzamelplaats. Er zijn diverse mensen op de plek. We gaan droogstaan en zien even later Jan aan komen lopen. Een jonger kind huilt en is niet stil te krijgen. Jan zal wederom als spreker fungeren. Het is bijzonder wat we gaan doen, want we gaan daadwerkelijk de penitentiaire inrichting in. Door de mistroostige lucht. De grote hekken, prikkeldraad en vele camera’s voel je, je allesbehalve welkom. We gaan naar binnen en als we op de gang zijn, valt 1 ding op. Er hangen links en rechts nog posters uit de tijd, dat dit gebouw nog áctief was. In 2009 vertrokken hier namelijk de laatste gevangenen door gevangenen bewaarcentrum Norg.
Jan weet het geboeid te vertellen en we krijgen een kijkje in alle soorten cellen. Hier valt wel op dat er ergens een Feyenoord sjaal slingert en een blikje cola zero staat, wat in 2009 nog niet bestond. We gaan kijken in de isolatie cel en in een isolatie cel met een bed, waarop gevangen werden vastgezet als ze te wild werden. Zeer indrukwekkend allemaal. We mogen nog even luchten op de luchtplaats, wat niet meer is dan meterhoge muren omhelst door 2 soorten kippengaas, waar wat wolkendoorheen te zien zijn. Een uurtje per dag mochten gevangen vanuit de isoleercel hier ‘luchten’.
Na de rondleiding lopen we terug. Gaan door de poorten naar buiten en zijn weer ‘vrij’ om te doen waar we zin in hebben. Onze tocht in het gevangenismuseum is nog niet af en we vervolgen onze route. We horen wat, vreselijke situaties van criminelen, hun daden en gevolgen. Voor hen, maar ook wat de invloeden zijn voor de burgers in de maatschappij. Het is ongekend wat het gevangeniswezen annex TBS per gedetineerde kost. Buiten zien we nog een auto waarin Savo Milosevic is vervoerd. We nemen nog plaats in gepantserde gevangenisbussen en voertuigen. Als we alles gezien hebben besluiten dat het ‘mooi’ is geweest. Een hele interessante rondleiding, maar voor ons even geen gevangenis meer, maar de vrijheid van het hof van Saksen….
Reactie plaatsen
Reacties